پیشرفت شگفت آور بخش معدن در کانادا

صنعت معدن کانادا از زمان کشف زغال‌سنگ در جزیره کیپ برتون در ایالت نوااسکوشیا حدود ۳۵۰ سال پیش تا به حال مسیری طولانی را طی کرده است. هم‌اکنون به طور تقریبی ۸۰۰ عملیات معدنی در کانادا در حال انجام است و معدن جزئی جدایی‌ناپذیر از تاروپود صنعت کانادا به شمار می‌آید. کانادا بیش از ۶۰ ماده معدنی و فلزی تولید می‌کند. معادن ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کانادا را و ۱۹ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد.
داشته‌های معدنی این کشور طیفی از مواد فلزی و غیرفلزی را دربرمی‌گیرد و شامل سنگ‌های قیمتی به طور ویژه نیز یشم می‌شود.
کانادا از کشورهای معدنی تراز اول و یکی از مجهزترین تولیدکنندگان مواد معدنی و فلزی در جهان است. در سال ۲۰۱۵ میلادی بخش معدن ۱۹ درصد از ارزش صادرات کالایی کانادا را به خود اختصاص داد و صادرات آلومینیوم، مس، طلا، سنگ آهن و فولاد، نیکل، نقره، اورانیوم، روی، الماس، پتاس، زغال سنگ و دیگر مواد معدنی ارزشی برابر با چندصد میلیون تا ۱۷/۶ میلیارد دلارپیدا کرد.

همچنین با وجودی که کانادا در ۴ سال منتهی به سال ۲۰۱۵ میلادی با کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در بخش اکتشاف روبه‌رو بوده، اما در سال یادشده نیز همچنان نخستین مقصد سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف مواد معدنی غیرآهنی است.
این کشور مستقر در شمال قاره امریکای شمالی از ۱۰ استان و ۳ قلمرو تشکیل شده و دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت است. در سال گذشته میلادی با جذب ۱۴ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در بخش اکتشاف رتبه نخست جهان را در این بخش کسب کرد و کشورهای استرالیا و امریکا به ترتیب با ۱۳ و ۷ درصد در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
همچنین در سال گذشته بودجه‌ای که به بخش اکتشاف مواد معدنی کانادا اختصاص یافت، برابر با ۸/۸ میلیارد دلار بود که نسبت به سال پیش از آن ۴۸/۲ درصد افت داشت. دلیل این کاهش نیز به کمتر شدن حجم استخراج سنگ آهن و پتاس مربوط می‌شود.
کانادا امروز تولیدکننده ۶۰ نوع ماده معدنی و فلزی است و ۵۰۰ معدن فعال و ۵۰ کارخانه تولید فلزات غیرآهنی، پالایشگاه و کارخانه فولادسازی دارد. این کشور با در اختیار داشتن ذخایر معدنی غنی در تولید ۱۳ ماده معدنی و فلزی در میان ۵ کشور برتر جهان قرار دارد.
سهم بخش معدن کانادا از تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۵ میلادی برابر با ۵۶ میلیارد دلار بود. از این رقم ۲۴/۶ میلیارد دلار به استخراج و ۳۰/۹میلیارد دلار به فرآوری و تولید مواد معدنی اختصاص یافت.
بیش از ۳۷۳ هزار نفر به طور مستقیم و ۱۹۰ هزار نفر به طور غیرمستقیم در بخش معدن کانادا مشغول هستند، در حالی که بخش معدن این کشور همچنان به نیروی انسانی نیاز دارد. همچنین ۲۱ درصد از مدیران بخش معدن این کشور را زنان تشکیل می‌دهند.
براساس برآوردهای انجام شده در سال ۲۰۱۵ میلادی، کانادا در میان اقلام گوناگون مواد معدنی، بیش از همه پتاس تولید می‌کند و در واقع بزرگترین تولیدکننده پتاس در جهان است. این کشور همچنین دومین تولیدکننده بزرگ اورانیوم، نیکل و نیوبیوم و سومین تولیدکننده کبالت، آلومینیوم و فلزات گروه پلاتین در جهان است. کانادا همچنین رتبه چهارم جهانی را در تولید نمک، تنگستن و سولفور دارد و در تولید الماس، گرافیت و طلا هم رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
این کشور در ۶ سال گذشته همواره هفدهمین تولیدکننده فولاد جهان بوده و از سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ خورشیدی) تا سال گذشته (۲۰۱۶) به طور متوسط در هر سال نزدیک به ۱۳ هزار تن فولاد تولید کرده است.
همچنین حجم تولید ناخالص داخلی کانادا در بخش معدن در سال‌های ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ خورشیدی) ۴۰ میلیارد دلار، ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶ خورشیدی) ۴۱/۹ میلیارد دلار، ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی) ۳۲ میلیارد دلار، در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) ۵۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) ۵۵/۶ میلیارد دلار بوده است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) ارزش تولیدات معدنی کانادا در گروه مواد معدنی فلزی ۲۴/۲ میلیارد دلار، در گروه مواد غیرفلزی ۱۵/۸ میلیارد دلار و در بخش زغال‌سنگ ۳/۹میلیارد دلار بوده است. ارزش تولیدات مواد معدنی این کشور در سال یادشده به ۴۳/۹ میلیارد دلار رسیده است در حالی که این رقم در سال ۱۹۹۹ میلادی (۱۳۷۸ خورشیدی) ۱۸/۵میلیارد دلار بود.
در همین راستا در ماه ژوئن(خرداد) این کشور از تمایل به بهره‌برداری از منابع سنگ‌های قیمتی و جواهری در بخش غربی خبر داد و اینکه قصد دارد تمرکز بیشتری را صرف استخراج و فرآوری طلا، یشم، الماس و آمولیت به عنوان سنگ‌ها و فلزات گرانبهایی کند که حجم چشمگیر ذخایر آن در کانادا موجود است و در بازارهای آسیا و اقیانوسیه بازار پررونقی دارد.
یشم نمونه‌ای از سنگ‌های قیمتی موجود در کاناداست. اکنون سالانه ۳۰۰ تن یشم در بازار جهانی معامله می‌شود و حدود ۷۵ درصد از آن در ایالت بریتیش‌کلمبیا تولید می‌شود. همچنین برآورد می‌شود که ۹۰ درصد از ذخایر یشم موجود در بازار جهانی از این استان غربی و از ۳ منطقه معدنی فعال در شمال آن به نام‌های دیزلِیک، مونت‌اوگدِن و کاسیار به‌دست آید. درحال‌حاضر صنعت یشم بریتیش‌کلمبیا در یک سال ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار درآمد ایجاد می‌کند.
آمولیت دیگر سنگ قیمتی کانادا، جواهر ارگانیکی است که از صدف‌های فسیلی درست شده است و در استان آلبرتای جنوبی با کیفیت سنگ‌های جواهری یافت می‌شود. شرکت «دی‌بِرز» نیز در ایالت ساسکاچوآن کانادا بر معادن الماس تمرکز دارد و در سال‌های گذشته دستاوردهای چشمگیری در این زمینه داشته است.
مهندسین معدن وظیفه طراحی معدن ،سازماندهی و نظارت بر توسعه معدن،کنترل سیستم ها و تجهیزات معدن،نظارت بر استخراج مواد معدنی و مواردی از این قبیل را بر عهده دارند.
برخی عناوین شغلی مهندسی معدن در کشور کانادا عبارتند از:
mine design engineer
mine development engineer
mine layout engineer
mine production engineer
mine safety engineer
mine ventilation engineer
mineral engineer
mining engineer
مهندسین معدن برای اشتغال در کشور کانادا باید حداقل مدرک لیسانس داشته و بدلیل نظام مند بودن حرفه مهندسی در کشور کانادا باید از سوی انجمن مهندسی در ایالت مورد نظرشان مجوز  لازم برای کار را کسب نمایند. فریدون حسنی، یکی از ایرانیان پیشررو در این حوزه جایزه معتبر مهندسی معدن سال کانادا دریافت کرد. او استاد تمام معدن و صاحب کرسی وبستر دپارتمان مهندسی معدن دانشگاه مک گیل است.